Cam xã Đoài vị cam tiến vua

     Cam Xã Đoài –xã Nghi Diên, Nghi Lộc, Nghệ An từ lâu đã nổi tiếng khắp nơi vì hương vị và chất lượng có một không hai và nằm trong top 50 đặc sản trái cây nổi tiếng Việt Nam. Cam Xã Đoài là giống nhập nội, được người Pháp đưa vào từ rất lâu và trồng đầu tiên ở thôn Đoài xã Nghi Diên – Nghi Lộc – Nghệ An. Cam Xã Đoài có khả năng thích ứng rộng, có thể cho năng suất cao và ổn định ở nhiều vùng sinh thái khác nhau. Với những vùng núi cao có khí hậu mát, cam Xã Đoài có mã quả rất đẹp và chất lượng ngon.

       Cam Xã Đoài được trồng chủ yếu tại xã Nghi Diên, Nghi Lộc, Nghệ An với giống cam hình quả nhót (người ta gọi là cam lót) và giống cam hình quả bầu (gọi là cam bầu). Cam ra hoa vào mùa đông, hoa cam có hương thơm dịu dàng, khoảng tháng 11, 12 âm lịch thì cam Xã Đoài bắt đầu chín. Nghi Lộc là vùng đất cằn của Nghệ An nhưng nó lại thích hợp với đất trồng cam và là quê hương của cam Xã Đoài. Mỗi vườn cam của gia đình có ít nhất cũng trăm gốc, vườn cam nào cũng thoáng đẹp, mát mắt. Đẹp không chỉ vì cây cam đúng ngay thẳng hàng thẳng lối, cành cam trĩu quả, dáng toả duyên dáng mà cái đẹp còn vì mặt đất được dọn dẹp sạch sẽ phóng khoáng.

       Cam ra hoa vào mùa xuân, vườn cam vốn màu xanh thẫm nay được điểm tô thêm màu trắng của hoa cam, rồi những giọt mưa xuân đọng lại như đeo cườm trên lá hoa lung linh lấp lánh. Ong bướm đi về dập dìu lên phấn hút nhụy tưng bừng, hương hoa cam thơm ngát một vùng xa, đêm đến hương cam tràn vào giấc ngủ. Đến mùa quả, vào vườn cam ai trông cũng thích, quả đu đưa đầy cành, có chùm chí chít hàng vài ba chục quả trĩu nặng la đà trên mặt đất. Cành nào nhỏ nhất cũng trên chục quả. Đến ngày quả chín, cây cam như thấp hẳn xuống vì không mang nổi quả quá nặng trên cành. Khi cam đã “vào nước”, người ta lấy dây chằng làm nạng đỡ cho cành khỏi gẫy và quả khỏi “bò” lên mặt đất. Cam chín rộ vào khoảng những tháng cuối năm dương lịch. Vào độ ấy, ở Nghệ An đi đến đâu cũng thấy cam, cam còn ở vườn, cam ra chợ, cam trên các cửa hàng nông sản, thực phẩm, siêu thị…

       Cam Xã Đoài không to nhưng đều quả mọng nước, ít hạt ngọt đậm. Khi bổ cam sẽ thấy màu vàng óng, ăn vào có vị ngọt dịu, thơm nồng ấm, lại có chút kết dính trên môi như dư vị của mật ong. Cái bổ cái ngon cái giá trị của cam Xã Đoài ai cũng rõ thế nên đi thăm nhau, thăm người ốm có dăm quả cam Xã Đoài, tình nghĩa vô cùng; lao động mệt mỏi, nghỉ tay ăn miếng cam, người thấy dễ chịu hẳn; ngày Tết chỉ cần chục trái cam bày lên mâm ngũ quả, trước là cúng lễ sau là đẹp nhà. Cam Xã Đoài dù đã được nhân giống, chiết cành trồng ở nhiều nơi nhưng vẫn không đâu sánh bằng vùng đất Nghi Diên. Đó chính là niềm tự hào của người dân nơi đây.
                                                                                     
 

Cam xã Đoài được người dân mua làm quà biếu, tặng.
Nguồn: Sưu Tầm